GERÇEK'HİKAYE - Bir tapu senedi ama sıradan bir tapu değil, dünyanın en eskisi. Mardin Müzesi’nde taş tablet üzerinde saklı.
M.Ö. 8.-7. yüzyıldan kalma bir satış sözleşmesi. Bir meyve bahçesi. Üç oğul, bir baba ve alıcı İstarnadin. Dört şahit de orada. Mühürler basılmış.
Peki ya dünyanın ilk altın madeni? Kefertuta’da bulundu. Altın ve gümüş, M.Ö. 4500-3500 yılları arasında Mardin’de işlendi.
Dara… M.Ö. 3000 yılında burada dünyanın ilk kanalizasyon şebekesi yapıldı. Büyük İskender, Pers Kralı Dara’yı yendikten sonra, Altından geçtiği o ünlü Dara Takı… O da burada.
DÜNYANIN İLK DİŞ TEDAVİSİ : Diş tedavisinin ilk kez Mardin’de yapıldığını biliyor musunuz? Ya da kumaş dokumacılığı, iplik boyama ve keçeciliğin burada başladığını? Taş işleme sanatının, dericiliğin ilk kez burada yapıldığını?
İLK İNCİL VE AÇILMAMIŞ KAPILAR: İlk İncil… Mardin’de, Deyrulzaferan Manastırı’nda saklandı. Hz. Ömer, Süryanilere zarar verilmemesi için emir verdi. Ahidnâme Deyrulzaferan’da saklanıyor. Ve Süryaniler ona “Faruk” lakabını verdi.
MÜSLÜMAN VE HIRİSTİYAN ANNELERİN BİRLİĞİ: Bir zamanlar Mardin’de Müslüman ve Hıristiyan anneler birbirlerinin bebeklerini emzirirdi. Dostluğun başka bir adı: Mardin.
ARTUKLULARIN BAŞKENTİ : Artuklu Beyliği… Necmeddin İlgazi, Anadolu’daki ilk Türk hamamını burada yaptırdı. Dunaysır’da ilk rasathane kuruldu. Melik Salih’in 100 çocuğu vardı. 60’ı kız, 40’ı erkek. Ve 40 oğlunu her yere yanında götürürdü. 10. yüzyıldan 13. yüzyıla kadar Artukluların başkenti oldu. 18 hükümdar gördü bu topraklar.
KUYULARDA SAKLANAN YİYECEKLER : Eskiden, yiyecekler kuyulara sarkıtılırdı bozulmasın diye. Karakoyunlu Türkmenlerinden Cihanşah, Mardin’de doğdu. Diyarbakır’da, Uzun Hasan’ın önünde öldü.
HELVALARIN BAŞLANGICI: Dünyanın ilk helvası burada yapıldı. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Mardin’in ilk milletvekiliydi. 1932 yılına kadar Süryanilerin dini merkezi burasıydı. Ve batıl inançların en fazla yaşandığı yer burasıydı.
HAMALLARIN GÜCÜ : Hamal mı? Dünyanın en güçlü hamalları Mardin’den çıktı.
DEYRULZAFERAN MANASTIRI’NDAKİ MEZARLAR : Deyrulzaferan Manastırı’nda, Bütün Süryani patriklerinin mezarları toplu halde. Ve Mardin akrebi, sarı ve kara, dünya literatüründe yerini aldı.
YÜKSEKLERİN ŞEHRİ : 100 kilometre öteden görülen bir şehir. Tek bir ana caddesi olan, 17 camii, 20 mescit, 19 medrese, 11 kilise… Mardin. “Medreseler Diyarı” derler. Taşların diliyle konuşan bir şehir. Her köşesinde tarih fısıldayan…
